Kilka miesięcy trwały prace nad przearanżowaniem wystawy stałej w Muzeum Zalewu Wiślanego – oddziale Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku. Od teraz tradycyjne łodzie rybackie, narzędzia szkutnicze oraz sprzęt rybacki można podziwiać w nowej lokalizacji – hali magazynu studyjnego. Odświeżono układ ekspozycji, uaktualniono opisy obiektów, a także dostosowano przestrzeń do potrzeb edukacyjnych oraz wystaw czasowych. Ważnym elementem były również zakrojone na szeroką skalę prace konserwatorskie zabytków. Otwarcie Muzeum tuż przed wakacjami zostało zaplanowane przede wszystkim z myślą o osobach wypoczywających latem na Mierzei Wiślanej, jednak serdecznie zapraszamy wszystkich zainteresowanych. Bilet normalny kosztuje 5 zł, a ulgowy 3 zł.
Historia i dziedzictwo
Muzeum Zalewu Wiślanego, położone tuż przy porcie w Kątach Rybackich, prezentuje unikatowe zabytki związane z historią rybołówstwa i szkutnictwa nad Zalewem Wiślanym. Wśród najciekawszych eksponatów znajdują się żaglowe łodzie typu „barkas”, mniejsze jednostki „żakówki”, narzędzia połowowe z przełomu XIX i XX wieku oraz elementy zabytkowego warsztatu szkutniczego należącego do rodziny Schmidtów z miejscowości Łaszka koło Sztutowa. Ekspozycję uzupełniają narzędzia do połowów podlodowych, dawne maszyny powroźnicze oraz zapisy poruszających wspomnień dawnych rybaków. Muzeum pełni także funkcję przestrzeni edukacyjnej – odbywają się tu zajęcia i wystawy czasowe poświęcone historii rybołówstwa, szkutnictwa i powroźnictwa.
Jednostki pływające i warsztat szkutniczy
Na prezentowanej tu wystawie stałej można z bliska zobaczyć charakterystyczne dla regionu jednostki pływające – m.in. drewnianą „żakówkę” z żaglem rozprzowym, zbudowaną w 1950 roku przez szkutnika Henryka Schmidta, potężny 10-metrowy „barkas” z żaglem rejowym oraz niewód barkasowy – sieć służącą do połowów na tej jednostce, a także mniejsze półbarkasy.
Szczególne miejsce w Muzeum zajmują elementy oryginalnego warsztatu szkutniczego, wyposażonego w narzędzia do budowy i konserwacji łodzi. Od wielu pokoleń należał on do rodziny Schmidtów z miejscowości Łaszka koło Sztutowa. Znajdujące się w nim sprzęty, z których część pochodzi jeszcze z XIX wieku, stanowią wyjątkowe zabytki miejscowego rzemiosła.
Tradycyjne narzędzia połowowe, praca i życie rybaków
Na wystawie zaprezentowano również tradycyjne przyrządy wykorzystywane do połowów, w tym podlodowych, z przełomu XIX i XX wieku. Codzienne życie nad Zalewem Wiślanym oraz trudy związane z rybołówstwem przedstawiono poprzez wspomnienia samych rybaków. Szczególnie cennym świadectwem jest opowieść Wiesława Wyrazika – mieszkańca Kątów Rybackich i najstarszego lokalnego rybaka – dokumentująca ponad 70 lat pracy w tym wymagającym zawodzie. Dzięki niej dowiemy się m.in., jak budowano barkasy, jakie ryby poławiano w wodach Zalewu i poznamy liczne anegdoty z rybackiego życia.
Pamiątki rybackiego rzemiosła
Oprócz eksponatów bezpośrednio związanych z rybołówstwem i szkutnictwem, na wystawie można zobaczyć także przedmioty z zakresu powroźnictwa – w tym maszynę do splatania i skręcania lin. Na terenie wokół Muzeum znajduje się urokliwy skansen, w którym zgromadzono pozostałości dawnych urządzeń technicznych, wykorzystywanych niegdyś w działających tu halach szkutniczych. Uwagę zwiedzających mogą przykuć nietypowe obrotnice slipowe, służące w przeszłości do transportu łodzi z brzegu do hali szkutniczej, oraz wózek slipowy, za pomocą którego wyciągano z wody jednostki wymagające naprawy. W skansenie wyeksponowano również kolekcję kotwic o różnej wielkości – od niewielkich po osiągające nawet trzy metry wysokości.
