Premiera albumu „Budując morskie kolosy. Fotografie Tercjana Multaniaka”

W połowie października odbyła się premiera albumu „Budując morskie kolosy. Fotografie Tercjana Multaniaka”. Prezentuje on wyjątkową część dorobku artystycznego jednego z najbardziej intrygujących gdańskich fotografików XX wieku. Publikacja zawiera ponad siedemdziesiąt fotografii, które w oryginalny sposób ukazują pracę w stoczni, monumentalne statki i codzienność wielkiego zakładu przemysłowego. Tercjan Multaniak – autor zdjęć, przez lata fascynował się tematem stoczni, dokumentując zarówno techniczny aspekt budowy statków, jak i ludzi zaangażowanych w ten proces. Jego twórczość zyskała rozgłos dzięki subtelnemu połączeniu surowości przemysłu z artystyczną wrażliwością.

Zdjęcia, które zachwycają

Album wydany przez Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku jest uzupełnieniem wystawy pod tym samym tytułem, którą można oglądać do końca października 2025 roku w ładowni nr 2 statku-muzeum „Sołdek”. O wystawie piszemy tutaj. Publikacja prezentuje jednak znacznie większą liczbę dzieł artysty, a także szczegółową, wieloaspektową analizę jego twórczości. Niezależnie od tego, czy odbiorcą sztuki Tercjana Multaniaka będzie budowniczy statku, historyk czy artysta fotografik, w jego pracach dopatrzyć się może fascynującego dla siebie materiału, wpisującego się w obszar swoich zainteresowań. – Pasjonaci techniki okrętowej z bliska mogą przyjrzeć się pracy spawacza, montera suwnicowego lub zapomnianego już dziś nitera. Badacze historii gdańskiej stoczni i stoczniowcy dostrzegą na zdjęciach etapy cyklu związanego z procesem technologicznym budowy statku, począwszy od cięcia arkuszy blach, poprzez montowanie fragmentów sekcji kadłuba, wyposażanie, na uroczystym wodowaniu kończąc – mówi Jakub Adamczak jeden z kuratorów wystawy, kierownik Działu Historii Budownictwa Okrętowego NMM.

Okładka albumu „Budując morskie kolosy. Fotografie Tercjana Multaniaka”. Fot. Hanna Borkowska
Okładka albumu „Budując morskie kolosy. Fotografie Tercjana Multaniaka”. Fot. Bernadeta Galus
Artystyczna wizja Stoczni Gdańskiej

Fotografie Tercjana Multaniaka, które na pierwszy rzut oka mogą wydawać się migawkowe, są starannie przemyślane pod względem kompozycji. W industrialnym krajobrazie artysta poszukiwał ujęć, które często nie były oczywiste – od szerokich planów po ciasne kadry, od motywów łatwo rozpoznawalnych po obiekty wyabstrahowane z otoczenia, czasem niemal tracące swoje pierwotne znaczenie. – Zdjęcia z jednej strony pokazują ciężko pracujących stoczniowców, z drugiej uśmiechniętych i zrelaksowanych pracowników, np. podczas przerwy lub lekkim krokiem idących do domu. Nie widzimy tej drugiej strony, tzn. warunków, w jakich budowano statki, często wręcz z nadludzkim wysiłkiem. Etos pracy na tych zdjęciach niezaprzeczalnie jest akcentowany. Fotograf starał się, na ile pozwalała cenzura, pokazać kontrast pomiędzy człowiekiem, a otaczającą go przestrzenią. Dostrzegamy też oswajanie przez pracowników stoczni materii, z którą się zmagali. Czasem dochodzi wręcz do podporządkowywania sobie budowanych tam „kolosów”. Zdarzają się sceny zahaczające o patos, w których uderza zafascynowanie autora fotografii miejscem – wskazuje dr Anna Polańska, recenzentka twórczości artysty, a jednocześnie matka chrzestna albumu.

Album „Budując morskie kolosy. Fotografie Tercjana Multaniaka”. Fot. Hanna Borkowska
Album „Budując morskie kolosy. Fotografie Tercjana Multaniaka”. Fot. Hanna Borkowska

Album „Budując morskie kolosy. Fotografie Tercjana Multaniaka” można nabyć w sklepikach Narodowego Muzeum Morskiego w Spichlerzach na Ołowiance oraz w Ośrodku Kultury Morskiej. Istnieje również możliwość zakupu online na stronie nmm.pl/sklep.

***

„Budując morskie kolosy. Fotografie Tercjana Multaniaka”
Zespół kuratorski wystawy: Jakub Adamczak, Hanna Borkowska, Paweł Jóźwiak, Aleksandra Kucharska, dr Jan Tymiński, dr Marcin Westphal, Barbara Wojczuk-Krystek
Nadzór merytoryczny: dr Marcin Westphal
Konsultacja: dr Robert Domżał, Maciej Multaniak, dr Anna Polańska
Projekt wystawy: Bartłomiej Garba, Barbara Wojczuk-Krystek
Projekt katalogu:  Paweł Makowski
Redakcja tekstów: Anna Ciemińska
Tłumaczenie: Magdalena Łutek
Korekta: Zofia Mirowska