Zmiany na ekspozycji w Centrum Konserwacji Wraków Statków w Tczewie

Nową, zmienioną aranżację wystawienniczą już można oglądać w tczewskim Centrum Konserwacji Wraków Statków. Zwiedzający zauważą zmiany przede wszystkim w tej części ekspozycji, na której prezentowane są łodzie pochodzące z różnych zakątków świata. Wystawę przearanżowano w ostatnich tygodniach w taki sposób, by pokazać gościom jak najwięcej z posiadanych przez Muzeum egzotycznych jednostek, w tym część rzadkiej kolekcji uratowanej przed zniszczeniem po zlikwidowanym Muzeum Morskim w Exeter w Wielkiej Brytanii.

Największe łodzie rybackie świata i tratwy z… kopru włoskiego

Zespołowi CKWS udało się wygospodarować przestrzeń na wystawie dla najnowszych nabytków: pozyskanej w 2020 r. łodzi norweskiej typu tororing – prezentowanej już premierowo w trakcie tegorocznej Nocy Muzeów, oraz zakupionego w lipcu br. czółna mokoro z jeziora Malawi. – Zwiedzający mają teraz okazję zobaczyć również łodzie nieprezentowane wcześniej, takie jak proste dłubanki z Kenii i z Nigerii. – informuje Artur Fonżychowski, kierownik Działu Etnologii Morskiej Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku. – Lepsze miejsce ekspozycyjne uzyskaliśmy także dla czerwonej łodzi klepkowej z malezyjskiej wyspy Penang oraz dla łodzi ze stabilizatorami, którą pływano u wybrzeży Komorów na wodach Oceanu Indyjskiego. – dodaje kurator. Na wystawie znajduje się obecnie łącznie 19 łodzi pozapolskich, stanowiących bardzo zróżnicowaną kolekcję zarówno pod względem charakteru, jak i miejsca pochodzenia. Obok siebie zgromadzono oryginalne jednostki pływające z różnych krajów – od geograficznie bliższych Portugalii czy Norwegii, po jednostki z Oceanii czy Azji południowo-wschodniej. Łodzie ukazują szeroki przekrój potrzeb, ale także możliwości obcowania człowieka z akwenami, co obserwujemy porównując chociażby łodzie rzeczne, przybrzeżne z łodziami używanych do dalekomorskich połowów. – W Tczewie istnieje niepowtarzalna szansa, by zobaczyć obok siebie największe, sięgające kilkunastu metrów długości łodzie rybackie świata z zachodnich wybrzeży Afryki oraz drobne tratwy wykonane z trzciny, a nawet z… kopru włoskiego! – zachwalają pracownicy CKWS. – W naszej kolekcji znajdują się również przykłady bardzo charakterystycznych łodzi, jak choćby pięknie odrestaurowana łódź wa-ririk typu latająca proa z Polinezji, chiński sampan rzeczny czy okrągła łódź typu parisal z Indii.

Wyjątkowe możliwości ekspozycyjne dla stale rosnącej kolekcji

Tczewski oddział Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku funkcjonuje od 2016 r. Został zaprojektowany zgodnie z zasadą otwartości, łącząc funkcje ekspozycyjne i edukacyjne z nowoczesną pracownią konserwatorską. W rozległej przestrzeni Magazynu Studyjnego CKWS prezentowane są m. in. fragmenty wraków statków odkrytych na dnie Bałtyku, historyczne jachty, polskie łodzie rzeczne i kajaki oraz wspomniana kolekcja egzotycznych jednostek z różnych stron świata. Od momentu powstania oddziału prezentowana w nim kolekcja łodzi spoza Polski była sukcesywnie powiększana, co wpłynęło na charakter ogółu prezentowanych zbiorów. Największe jak dotąd jednorazowe wzbogacenie tej części wystawy miało miejsce w 2020 r., kiedy Muzeum udało się pozyskać od pani Valerie Fenwick kolekcję 10 łodzi z likwidowanego Muzeum Morskiego w Exeter. Warto wspomnieć, że złoty okres w zdobywaniu egzotycznych eksponatów przez NMM przypadał na czasy aktywności polskiej floty handlowej w okresie schyłkowego PRL. Wtedy to życzliwi kapitanowie i załogi statków podejmowali się transportu do Gdańska egzemplarzy łodzi z odległych zakątków świata. Nie oznacza to jednak, że kolekcja jest zbiorem zamkniętym. – Staramy się, by była powiększana o wartościowe przykłady wytworów pracy szkutników z wielu miejsc na świecie. – zauważa Artur Fonżychowski. – Myśleć optymistycznie o zwiększaniu liczebności eksponatów pozwala nam istniejący w budynku Centrum Konserwacji Wraków Statków nowoczesny linowy system do podwieszania obiektów. Umożliwia on atrakcyjną wizualnie i zarazem praktyczną w aspekcie wykorzystania przestrzeni prezentację posiadanej kolekcji. – podsumowuje kurator. Zgromadzone w Tczewie łodzie stanowią około 1/3 niezwykłej kolekcji łodzi egzotycznych NMM. Pozostałe z nich prezentowane są w Ośrodku Kultury Morskiej w Gdańsku na wystawie stałej „Łodzie ludów świata”.

Tekst: Artur Fonżychowski, red. Hanna Borkowska

Fot. Paweł Jóźwiak