Podniesienie wiechy w Muzeum Archeologii Podwodnej i Rybołówstwa Bałtyckiego w Łebie

Na budowie Muzeum Archeologii Podwodnej i Rybołówstwa Bałtyckiego w Łebie zawisła wiecha. W tradycyjnej uroczystości budowlanej wzięli udział przedstawiciele polskiego rządu; sejmu, senatu oraz lokalnych władz samorządowych. Wiecha zwieńczyła ważny etap budowy. Dziś centralna część nowego oddziału Narodowego Muzeum Morskiego jest już niemal w całości pokryta połacią dachową, rozpoczęto również prace związane z montażem instalacji wewnętrznych. Budowa w całości finansowana jest ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Unikatowe muzeum w skali kraju

Uroczyste podniesienie wiechy na nowo budowanym Muzeum Archeologii Podwodnej i Rybołówstwa Bałtyckiego w Łebie miało miejsce 26 września 2022 r. Obiekt będzie placówką unikatową w skali naszego kraju, łączącą funkcje naukowe, kulturalne i edukacyjne.

– Ludzie kochają muzea. Tego typy placówki są bardzo potrzebne. Muzeum wpisuje się w proces umacniania roli Morza Bałtyckiego w polskiej historii, znaczenia Bałtyku dla rozwoju społeczno-gospodarczego Polski. Wzmacnia naszą tożsamość i naszą wspólnotowość.  Ta inwestycja zapowiada się wspaniale. Udało się połączyć know-how miejscowy, muzeum i ludzi morza, z tym co polskie państwo ma obowiązek wykonywać, czyli realizować pożytek publiczny. Dziękuję architektom, wykonawcom, organizatorom, ludziom dobrej woli dzięki, którym ta inwestycja jest tak sprawnie realizowana – podkreślał prof. dr hab. Piotr Gliński, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Projekt budynku o łącznej kubaturze 46.000 m³ zakłada oryginalną, nowoczesną i dynamiczną formę. Kształt i nachylenie frontowej falującej fasady, pokrytej giętymi drewnianymi listwami oraz pionowo rozpięte liny nadadzą obiektowi żeglarski charakter i nawiążą do wyrzuconego na brzeg konaru, kadłuba statku, morskich fal czy nadmorskich wydm.

– Do Łeby będą przyjeżdżać turyści z całej Polski i nie tylko, żeby zobaczyć fragment żywego dziedzictwa polskiego Pomorza. Rybołówstwo morskie to nadal źródło utrzymania dla wielu mieszkańców Pomorza. Budowa muzeum robi na wszystkich wrażenie – mówił Marcin Horała, sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej.

Zawieszenie wiechy miało niezwykle podniosły charakter. W tradycyjnej uroczystości budowlanej, połączonej z oprowadzaniem po placu budowy, wzięli udział m.in.: Dariusz Drelich – Wojewoda Pomorski, Kazimierz Kleina – senator RP, Andrzej Strzechmiński – Burmistrz Miasta Łeby, Alicja Zajączkowska – starosta Lęborski, Edmund Głombiewski – wicestarosta Lęborski, Mirosława Kaczyńska – radna sejmiku Województwa Pomorskiego,  mgr inż. Jan Młotkowski – z-ca Dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni ds. Oznakowania Nawigacyjnego, dr hab. inż. kpt. ż.w. Henryk Śniegocki – prezes Zarządu Polskiego Rejestr Statków, dr hab. inż. Jerzy Litwin – dyrektor senior NMM, a także przedstawiciele wykonawcy: Ryszard Ankiewicz – prezes Zarządu Przedsiębiorstwa Budowlanego Budomex i Stanisław Poniewierka, prezes zarządu Poleko Budownictwo oraz biura architektonicznego „Plus3 architekci”.

Zaawansowane prace budowlane

Prace budowlane rozpoczęły się w październiku 2020 r. W przestrzeni przyszłej sali ekspozycyjnej umieszczony został największy z eksponatów powstającego muzeum – odrestaurowany, poddany oryginalnej aranżacji wystawienniczej stalowy kuter rybacki GDY-18, zbudowany według polskiego projektu w latach 70. XX w. Aby umożliwić gościom obejrzenie wnętrza jednostki kadłub został przecięty w poprzek. W marcu bieżącego roku wykonawca rozpoczął II etap inwestycji; w jego ramach zrealizowano montaż imponujących, drewnianych dźwigarów dachowych i konstrukcji stalowej pod elewację frontową. Dziś centralna cześć budynku muzeum jest już niemal w całości pokryta połacią dachową, rozpoczęto również prace związane z montażem instalacji wewnętrznych. W trakcie prac, w przestrzeni muzeum pojawił się drugi z wielkogabarytowych eksponatów – ważący 8 ton silnik Nohab, pochodzący z polskiego kutra WŁA-54.

Niezwykła misja placówki

Wokół imponującego swymi rozmiarami kutra GDY-18, prezentowane będą obiekty związane z historią rybołówstwa na Bałtyku oraz rozwojem szkutnictwa i okrętownictwa rybackiego.

– Miejsce to będzie skupiać się na polskim dziedzictwie związanym z rybackim rzemiosłem, które od tysiącleci stanowi źródło dostatku nadmorskich rejonów naszego kraju. W nowym muzeum część ekspozycji zostanie poświęcona również morskiej energetyce wiatrowej. Za pomocą nowoczesnych środków multimedialnych przybliżony zostanie zarówno proces budowy farm wiatrowych, jak i znaczenie ich rozwoju dla środowiska i gospodarki. W tym miejscu pokażemy również, jakie wyzwania stoją przed inwestorami budującymi morskie farmy wiatrowe w Polsce – mówi dr Robert Domżał, dyrektor Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku.

Głównymi założeniami ekspozycji, będzie chronologiczno-tematyczne przedstawienie szeregu aspektów archeologicznych badań podwodnych, prowadzonych na przestrzeni lat przez Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku.

– Narracja wystawy poprowadzi zwiedzających przez pięć stuleci historii bałtyckiej żeglugi – od X do XV w. n.e. Jej część wczesnośredniowieczna będzie skupiona wokół przystani w Pucku i znalezionych w niej wraków, wraz z opowieścią o żegludze Słowian i Skandynawów w tych czasach. Okres późnośredniowieczny to narracja o związku hanzeatyckim i handlu, który za sprawą Bałtyku łączył wschód z zachodem i południe z północą – dodaje dr Marcin Westphal, z-ca dyrektora ds. merytorycznych NMM.

Imponujący wygląd

Jako obiekt architektoniczny, muzeum niewątpliwie stanie się ikoną miasta i regionu. Jego forma będzie zarówno podkreślać nautologiczny charakter nowego muzeum, jak i w harmonijny sposób współtworzyć krajobraz miasta Łeby. Ten niezwykły budynek to jednak nie tylko wizualny i architektoniczny rozmach. Celem projektu jest również zorientowanie na przyszłość i zastosowanie przyjaznych środowisku naturalnemu rozwiązań, które pozwolą na maksymalne ograniczenie zapotrzebowania obiektu na tradycyjną energię. W projekcie założono użycie nowoczesnych ekologicznych technologii, które pokryją zapotrzebowanie energetyczne oddziału zarówno zimą, jak i latem.

Nowoczesna edukacja

Muzeum będzie posiadało zróżnicowaną ofertę edukacyjną, skierowaną do szerokiego grona zwiedzających, a szczególnie do najmłodszych odbiorców. W okresie roku szkolnego w placówce organizowane będą zajęcia edukacyjne i warsztatowe dla dzieci oraz młodzieży w różnym wieku. Dodatkowo, tematy z zakresu praw fizyki, podstaw nawigacji, praw ruchu na drogach wodnych, walorów turystyki morskiej, gatunków ryb, ochrony środowiska i przyrody, a także ratownictwa morskiego wsparte będą stanowiskami interaktywnymi, które naukę przeistoczą w niepowtarzalną przygodę.

Wspólne dzieło

Wykonawcami prac budowlanych zostały: Konsorcjum Poleko Budownictwo Sp. z o.o. oraz Przedsiębiorstwo Budowlane „Budomex” s.c. Ryszard Ankiewicz i Michał Ankiewicz. Projekt budynku muzeum wykonała firma Plus3Architekci Sp. z o.o. Według zapisów umowy zawartej pomiędzy Narodowym Muzeum Morskim w Gdańsku a Generalnym Wykonawcą, zakończenie prac budowlanych i montażowych planowane jest na koniec IV kwartału 2023 r. Następnie od 2024 r. NMM planuje realizację prac związanych z budową i montażem wystawy stałej. Całość kosztów budowy oddziału NMM w Łebie jest finansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, pochodzących z budżetu państwa i Funduszu Promocji Kultury. Całkowita wartość zadania to 68 600 000 zł. Wartość dofinansowania ze środków budżetu państwa z dotacji celowej MKiDN: 65 195 000 zł.  Wartość dofinansowania ze środków Funduszu Promocji Kultury MKiDN: 2 912 000 zł.

Budowa oddziału Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku – Muzeum Archeologii Podwodnej i Rybołówstwa Bałtyckiego w Łebie jest dofinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z budżetu państwa oraz z Funduszu Promocji Kultury.