Ośrodek Kultury Morskiej ma już 10 lat! Nowoczesny oddział Muzeum odwiedziło blisko milion osób!
Mija 10 lat od momentu, w którym drzwi Ośrodka Kultury Morskiej przekroczyli pierwsi zwiedzający. Nowoczesne Muzeum zlokalizowane nad brzegiem Motławy, tuż obok Żurawia, idealnie wypełniło edukacyjną lukę stając się centrum wiedzy o morzu, portach, statkach i stoczniach. Budynek doskonale wpisał się również w krajobraz historycznej zabudowy miasta.
Od pomysłu do realizacji
Koncepcja budowy Ośrodka Kultury Morskiej pojawiła się już w I dekadzie XXI wieku. Projekt obejmował przebudowę tzw. Składu Kolonialnego, czyli obiektu po byłej ciepłowni. Dzięki uzyskanym dotacjom z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego przeprowadzono konkurs na projekt przebudowy z uwzględnieniem wolnej, przyległej parceli, którą w 2002 roku udało się pozyskać od władz Gdańska. Niezwykła determinacja dyrekcji pod przewodnictwem dr hab. inż. Jerzego Litwina oraz pracowników (wtedy jeszcze) Centralnego Muzeum Morskiego sprawiła, że kamień węgielny pod nowy oddział wmurowano w maju 2010 roku. Akt erekcyjny pod budowę podpisali m.in. ambasador Królestwa Norwegii Enok Nygaard oraz reprezentanci lokalnych władz: Marszałek Województwa Pomorskiego Mieczysław Struk, Wicewojewoda Michał Owczarczak oraz Wiceprezydent Miasta Gdańska Andrzej Bojanowski.
Długie lata budowy
Projekt nowoczesnego budynku nawiązuje do historycznej zabudowy miasta. Gmach nowoczesnego Ośrodka Kultury Morskiej harmonizuje z wyglądem innych obiektów położonych wzdłuż Długiego Pobrzeża gdańskiej Starówki. Podczas wieloletniej budowy krajobraz starego portu nad Motławą zmieniał się w okamgnieniu. Pracownicy budowlani w pocie czoła wyburzali stare budynki Składu Kolonialnego. Z uwagi na Żuraw – cenny zabytek architektury oraz ze względu na żelbetonową konstrukcję budynku demontaż był trudny. Roboty wykonywano bez wstrząsów, niemal ręcznie, pod stałym dozorem geodezyjnym i konserwatorskim. Warto wspomnieć, że w trakcie pięciomiesięcznych badań poprzedzających budowę, archeolodzy dokonali kilku tysięcy interesujących odkryć. W czasie swoich prac zeszli dwa metry poniżej poziomu morza, eksplorując głównie latryny, skąd wydobyli m.in. drewniane i szklane naczynia, miseczki, talerze, cynowe łyżki i dzbanki, gliniane nocniki, ozdoby, końcówki okuć pasów, fragmenty tkanin, formy do butów oraz osprzęt żeglarski. Projekt Ośrodka Kultury Morskiej stworzyła Autorska Pracownia Architektoniczna Mirosława Frąszczaka. Projektantem wnętrz był, nieżyjący już dziś Hubert Smużyński.
Budynek wielokrotnie nagradzany
Niedługo po ukończeniu budowy Ośrodka Kultury Morskiej obiekt zaczął zyskiwać uznanie branży architektoniczno-budowalnej. W 2013 roku wg rankingu przeprowadzonego przez Gazetę Wyborczą Trójmiasto, budynek znalazł się wśród najładniejszych obiektów, wybudowanych w ostatnich latach na terenie Trójmiasta. W tym samym roku w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego odbyła się uroczysta gala wręczenia nagród w konkursie „Polska Pięknieje – 7 Cudów Funduszy Europejskich”. Spośród wszystkich kategorii największym zainteresowaniem cieszyła się kategoria „Rewitalizacja”. I to właśnie do niej Ośrodek Kultury Morskiej uzyskał bardzo prestiżową nominację. Niedługo później znalazł się w czołówce najlepszych trójmiejskich budynków obecnego stulecia. Architekci Wybrzeża wytypowali i ocenili kilkanaście obiektów architektonicznych, które powstały w pierwszych 13 latach XXI wieku. Ośrodek Kultury Morskiej uzyskał trzecią lokatę. Do równie prestiżowych wyróżnień można zaliczyć: nagrodę „Przyjaznego Brzegu” targów Wiatr i Woda (2013r. ), Sybilla w kategorii „Zarządzanie i organizacja, w tym inwestycje muzealne” (2012 r.), nominacja do Nagrody Europejskiego Muzeum Roku Europejskiego Forum Muzeów (2014 r.) III lokata w rankingu Stowarzyszenia Architektów Polskich Oddział Wybrzeże (2014 r.), nagroda Prezydenta Miasta Gdańska Dla Najlepszej Gdańskiej Realizacji Architektonicznej (2011-2015, 2016 r.)
Ośrodek Kultury Morskiej w obecnej formule
Położony nad Motławą oddział Narodowego Muzeum Morskiego to nowoczesne centrum wiedzy o morzu, portach, statkach i stoczniach. Wewnątrz prezentowana jest interaktywna wystawa stała „Ludzie-statki-porty”. Ekspozycja pozwala poprzez zabawę poznać m. in.: tajniki sterowania i dowodzenia morską jednostką, przeładunku towarów w porcie, podwodnych podróży batyskafem, czy powstawania fal tsunami.
Ośrodek to również bogata wystawa poświęcona etnologii morskiej. Stała ekspozycja „Łodzie ludów świata” prezentuje unikatową kolekcję oryginalnych, tradycyjnych łodzi z różnych kultur świata, od weneckiej gondoli po dalekowschodni sampan. Większość z nich to dary ludzi morza, przede wszystkim kapitanów i załóg polskich statków, które podczas rejsów od połowy lat 60. do końca lat 80. pozyskiwały te cenne obiekty i przywoziły je do Polski. Eksponowanym łodziom towarzyszą fotografie terenów, gdzie były lub są do dziś używane. W Ośrodku przez cały rok odbywają się zajęcia edukacyjne i lekcje muzealne, a także warsztaty konserwatorskie i z archeologii podwodnej. W Muzeum wykorzystane są technologie multimedialne, interaktywne techniki przekazu, oryginalne prezentacje audiowizualne oraz komputerowe wizualizacje. Dzięki zlokalizowanej na najwyższym piętrze sali konferencyjnej i restauracji z tarasem widokowym, oddział Muzeum jest jednocześnie wyjątkową przestrzenią dla spotkań, konferencji i bankietów. Misją ośrodka jest ochrona i upowszechnianie wiedzy o morskim dziedzictwie kulturowym.
Ścisła współpraca gwarancją sukcesu
Ośrodek Kultury Morskiej kosztował blisko 50 milionów złotych i powstał dzięki wsparciu wielu życzliwych osób oraz instytucji. Projekt został zrealizowany dzięki funduszom z Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego, wsparciu finansowemu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, środkom z budżetu Muzeum oraz Miasta Gdańska. Wszystkim należą się ogromne podziękowania i zapewnienie, że Ośrodek nadal będzie służył mieszkańcom Gdańska i gościom, którzy będą odwiedzać nasze miasto, będzie edukował, bawił i zachęcał do poznawania naszego morskiego dziedzictwa.
Poniżej prezentujemy archiwalne zdjęcia z procesu budowy oraz otwarcia.