Artystyczna podróż w Spichlerzach na Ołowiance
Galeria Morska Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku powstała w 2001 r. w celu eksponowania najlepszych dzieł ze zbiorów malarstwa gromadzonych w Muzeum. Jej nazwa nawiązuje do Galerii Morskiej założonej w 1934 r. w Gdyni przez Mariana Mokwę, w której prezentował własną twórczość, a także wystawy marynistycznych prac innych malarzy.
Najważniejsza w zbiorach malarstwa NMM jest kolekcja polskiego malarstwa marynistycznego. Czynniki historyczne w postaci zaborów sprawiły, że marynistyka w Polsce kształtowała się odmiennie niż w innych krajach europejskich. Brak własnego państwa spowodował, że zainteresowanie twórców nie kierowało się ku dokumentowaniu własnej floty handlowej czy wojennej, bo one po prostu nie istniały. Uwaga artystów zwróciła się zatem ku czystemu pejzażowi morskiemu. Sprzyjało temu wzmożone zainteresowanie zagadnieniami pejzażu w malarstwie, jakie nastąpiło na przełomie wieków pod wpływem impresjonizmu. Znaczenia nabrały zagadnienia światła i koloru, uchwycenie ruchu wody morskiej, panującej pogody, pory dnia i roku. Artyści coraz częściej opuszczali atelier, by malować w plenerze. Z kolei malarze reprezentujący nurt symbolizmu, korzystając z tych doświadczeń formalnych, tworzyli kompozycje pejzażowe, w których natura przekazywała głębsze treści filozoficzne. Do najwybitniejszych malarzy polskich tej doby reprezentowanych w zbiorach NMM należy Michał Gorstkin Wywiórski. Muzeum zgromadziło jedną z największych w kraju kolekcji jego obrazów. Obejmuje ona krajobrazy nadmorskie z Holandii i Norwegii. Dostrzegalne w jego pracach zróżnicowanie widoków z tych regionów świadczy dobitnie o znakomitym wyczuciu pejzażu, jakim dysponował. W Galerii Morskiej podziwiać też można obrazy takich sław jak Ferdynand Ruszczyc czy Władysław Wankie.
W dwudziestoleciu międzywojennym, pod wpływem odzyskania przez Polskę niepodległości i dostępu do Bałtyku, nastąpił prawdziwy wysyp dzieł marynistycznych. Nad polskie morze udawały się rzesze malarzy, unoszonych falą entuzjazmu wobec świeżo odzyskanej wolności. Do najwybitniejszych w tym gronie należą: Wojciech Weiss, Henryk Szczygliński, Michalina Krzyżanowska, Marian Mokwa czy Antoni Suchanek.
Muzeum gromadzi również marynistyczne dzieła dawnego malarstwa szkół zachodnioeuropejskich. W kolekcji barokowych marin holenderskich reprezentowana jest twórczość takich artystów, jak Ludolf Bakhuysen, Jan Abrahamsz Berstraten, Claes Claesz Wou czy rodzina Willaertsow. W zbiorach Muzeum nie brakuje prac malarzy europejskich działających na przełomie XIX i XX wieku. Niezaprzeczalnie najpopularniejszym autorem w tym gronie jest Iwan Konstantynowicz Ajwazowski – znakomity rosyjski marynista tworzący w tradycji romantyzmu. Znaczący składnik kolekcji NMM stanowią obrazy malarzy pochodzących z krajów położonych nad Bałtykiem i Morzem Północnym: klasyczne pejzaże morskie, widoki portów, efektowne wyobrażenia burz na morzu, a także rodzajowe sceny z rybackich wiosek i przystani. Zrozumiałe jest, że w zbiorach Muzeum znajdują się liczne widoki Gdańska autorstwa zarówno malarzy polskich, jak i obcych.
W Narodowym Muzeum Morskim stworzono także unikatową, największą w Polsce kolekcję dzieł ściśle związanych z obyczajowością ludzi morza, a mianowicie portretów kapitańskich – realistycznych wizerunków statków tworzonych z myślą o ich kapitanach. Kolekcja ta dokumentuje znaczący fragment dziejów żeglugi i związanej z nią aktywności artystycznej. Należą do niej obrazy przedstawiające statki z krajów basenu Morza Bałtyckiego i Północnego, wśród nich portrety statków, których portem macierzystym był Gdańsk.