Marynistyka Kazimierza Ostrowskiego – XVI edycja cyklu „Polscy Artyści o morzu” – Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku

• Statki-muzeum „Sołdek” i „Dar Pomorza” w terminie 2.12.2024 - 31.12.2024 będą niedostępne dla zwiedzających. Powodem jest przerwa zimowa

Marynistyka Kazimierza Ostrowskiego – XVI edycja cyklu „Polscy Artyści o morzu”

W szesnastej edycji cyklu „Polscy Artyści o morzu” Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku prezentuje twórczość marynistyczną Kazimierza Ostrowskiego, artysty i pedagoga związanego z Wybrzeżem, który zasłynął niepowtarzalną stylistyką prac, początkowo inspirowanych kubizmem, a w późniejszych latach demonstrujących całkowicie oryginalną konwencję wypracowaną przez artystę.

Kazimierz Ostrowski urodził się 14 lutego 1917 r. w Berlinie w rodzinie Adama Ostrowskiego i Heleny z domu Tertom. Wkrótce rodzina przeniosła się do Poznania, gdzie ukończywszy szkołę Kazimierz Ostrowski rozpoczął praktykę w warsztacie ojca – malarza pokojowego i rzemieślnika produkującego szyldy reklamowe. W 1934 r. przeniósł się do Gdyni, gdzie utrzymywał się malując m.in. nazwy na burtach statków. W tym czasie podejmował pierwsze próby artystyczne. Wkrótce po wybuchu II wojny światowej, 13 września 1939 r. został aresztowany przez Niemców i osadzony w niemieckim obozie koncentracyjnym Stutthof. Po zwolnieniu z obozu w 1940 r. skierowano go do prac przymusowych.

Po zakończeniu wojny, w 1945 roku Kazimierz Ostrowski zapisał się do nowo utworzonej Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Sopocie, gdzie podjął naukę malarstwa w pracowniach Janusza Strzałeckiego, Artura Nachta-Samborskiego i Jacka Żuławskiego. Jeszcze w trakcie nauki otrzymał stypendium rządu francuskiego na studia w Paryżu. Podjął je w pracowni Fernanda Legera, zaliczanego obok Pabla Picassa do najwybitniejszych przedstawicieli kubizmu. Powrócił do Polski w 1950 roku, przywożąc 50 prac, które od razu wystawiono w PWSSP w Sopocie. Ponieważ w żaden sposób nie mieściły się one w ramach obowiązującej wówczas doktryny socrealizmu, wystawę zamknięto w atmosferze skandalu. Dyplom PWSSP artysta uzyskał w 1952 r. Później krótko pracował jako asystent Nachta-Samborskiego, a następnie dołączył do zespołu tworzącego projekty dekoracji elewacji odbudowywanych kamienic gdańskiego Głównego Miasta.

W 1955 r. Kazimierz Ostrowski wziął udział w słynnej Wystawie Młodej Plastyki w warszawskim Arsenale, która zapoczątkowała w sztuce polskiej proces podważania doktryny socrealizmu. Na macierzystą uczelnię powrócił dopiero w 1964 r., już do nowej siedziby w Gdańsku, gdzie do roku 1987 pracował w charakterze wykładowcy w pracowni malarstwa sztalugowego. W 1981 r. uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego. W latach 1981-84 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Malarstwa i Grafiki.

Słynął z wielkiej pracowitości i skromności, jego studenci do dziś wspominają go z szacunkiem i sentymentem. Chętnie mówił o sobie „majster”, podkreślając wagę rzemieślniczych aspektów pracy artysty. Jako pedagog charakteryzował się wybitną umiejętnością rozwijania indywidualności swoich studentów. Nie żądał naśladownictwa – pomagał uczniom odnajdywać własny styl.

Kazimierz Ostrowski zmarł 12 lipca 1999 r. W 2002 r. Zarząd Okręgu Gdańskiego Związku Polskich Artystów Plastyków podjął uchwałę o ufundowaniu dorocznej nagrody im. Kazimierza Ostrowskiego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie malarstwa.

Na wystawie w NMM zaprezentowano prace artysty poświęcone tematom marynistycznym, jak widoki portów w Gdyni i Szczecinie, stoczni, wizerunki stoczniowców i pejzaże z Kaszub. Dzięki temu, że prezentowane prace pochodzą z różnych okresów twórczości, umożliwiają prześledzenie rozwoju indywidualnego stylu artysty. Stylistyka wczesnych prac demonstruje wspomniany już wpływ kubizmu, wyrażający się w syntetyzacji i redukcji przedstawianych kształtów do podstawowych brył geometrycznych. W późniejszych pracach widać już całkowicie indywidualny styl Ostrowskiego, który poszedł o krok dalej i redukował bryły do figur geometrycznych, przemieniając pejzaże i trójwymiarowe przedmioty, np. kadłuby statków czy sylwetki budowli, w dekoracyjne mozaiki barwnych wielokątów. Wszakże dzięki niezawodnej dyscyplinie rysunkowej, wynikającej z przywiązania artysty do tradycyjnego warsztatu, przedstawienia te nie zatracały jednak nigdy czytelności. Idąc tą drogą artysta doszedł do granicy niemal czystej abstrakcji, czego przykłady również znalazły się na wystawie. Prezentowane w NMM obrazy pochodzą ze zbiorów Rodziny Artysty i z licznych kolekcji muzealnych w całym kraju.

Wystawie towarzyszy – jak co roku – wydany w NMM katalog.


„Kazimierz „Kachu” Ostrowski – marynistyka”
Spichlerze na Ołowiance
29.05.2018 – 2.09.2018