Mamy Fałata! – Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku

• Statki-muzeum „Sołdek” i „Dar Pomorza” w terminie 2.12.2024 - 31.12.2024 będą niedostępne dla zwiedzających. Powodem jest przerwa zimowa

Mamy Fałata!

Narodowe Muzeum Morskie wzbogaciło się ostatnio o dzieło wyjątkowe. Obraz „Zaślubiny Polski z morzem” Juliana Fałata dołączył do muzealnej kolekcji dzięki dotacji celowej Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. To już czwarte dzieło artysty w zbiorach Muzeum.

Z uwagi na rangę artysty, jak też przedstawioną tematykę obraz jest dobrem kultury narodowej najwyższej próby. Artysta na obrazie utrwalił wydarzenie historyczne, w którym uczestniczył osobiście – symboliczne zaślubiny Polski z morzem 10 lutego 1920 r. w Pucku, kiedy gen. Józef Haller wrzucił platynowy pierścień w morskie fale. Gest ten miał doniosłe znaczenie dla umacniania więzi Polaków z morzem i Wybrzeżem.

Monumentalna kompozycja przedstawia widziane od strony morza zamarznięte wody zatoki, nabrzeża w porcie w Pucku i zebranych tam uczestników uroczystości: dostojników cywilnych i wojskowych, oddziały kawalerii i tłum cywilów. Ponad zgromadzonymi powiewa biało-czerwona flaga. Całą scenę zdają się obserwować wyłaniające się z wody na pierwszym planie mityczne bóstwa morskie – Neptun i Salacja. Pomimo tych akcentów symbolicznych obraz wiernie odzwierciedla rzeczywisty przebieg uroczystości Zaślubin. Jak już wspomniano, Julian Fałat osobiście w niej uczestniczył, co przydaje obrazowi szczególnych walorów dokumentalnych i historycznych. Artysta towarzyszył generałowi Józefowi Hallerowi w podróży koleją z Torunia na Wybrzeże. Stworzył również dyplom upamiętniający Zaślubiny, przechowywany w zbiorach Czartoryskich w Krakowie.

Obraz „Zaślubiny Polski z morzem” jest dopełnieniem gromadzonego w Narodowym Muzeum Morskim zbioru zabytków związanych z tą uroczystością, do którego należą m.in. akwarele Henryka Uziembły – także uczestnika ceremonii – oraz dedykowana gen. Hallerowi akwarela Juliana Fałata przedstawiająca pierwszą przejażdżkę generała po polskim morzu, która miała miejsce 11 lutego 1920 roku w Wielkiej Wsi.

Obraz „Zaślubiny Polski z morzem” przez wiele dziesięcioleci pozostawał w rękach prywatnych, nie pojawiał się na wystawach i był nieznany szerszej publiczności. W czerwcu tego roku znalazł się w ofercie jednego ze stołecznych domów aukcyjnych i dzięki dotacji celowej Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego został nabyty do zbiorów Muzeum. Obraz wymaga gruntownej konserwacji. Po jej zakończeniu „Zaślubiny Polski z morzem” zostaną zaprezentowane zwiedzającym w Galerii Morskiej Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku.

Julian Fałat (1853-1929), Zaślubiny Polski z morzem, 1920, płótno, olej, 131 x 260,1 cm,